ODKRYWAMY ŚWIAT Z NATIONAL GEOGRAPHIC ODKRYWCA - ROLA KOLORU W ŻYCIU MORSKICH STWORZEŃ

Post powstał na podstawie artykułu zamieszczonego w edycji kolekcjonerskiej NATIONAL GEOGRAPHIC ODKRYWCA rok szkolny 2012/2013

Kolor jest wszechobecny w naszym życiu. Nie wyobrażamy sobie życia bez barw. W codziennym pędzie nie zastanawiamy się nad tym, jaką rolę odgrywają kolory w życiu zwierząt. 

Okazuje się, że ta rola jest znacząca. Ubarwienie pozwala zwierzętom unikać niebezpieczeństw, pomaga w zdobywaniu pożywienia.

Przedstawię kilka gatunków ryb, których życie jest łatwiejsze dzięki barwom jakimi obdarzyła je natura.

MANTA (DIABEŁ MORSKI)

Jest to największy przedstawiciel mantowatych. Osiąga długość od 3 do 5 metrów. Płetwy rozpościera na szerokość do 9 metrów. Manta to ryba ciężka, jej waga waha się w granicach 2-3 ton.

Występuje w wodach tropikalnych południowej Afryki, w Zatoce Meksykańskiej oraz w ciepłych wodach Oceanu Atlantyckiego i Spokojnego. 

Ubarwienie manty jest bardzo ciekawe. Ciemny grzbiet sprawia, że gdy patrzymy na mantę z góry możemy jej nie zauważyć.  Stapia się ona z kolorem dna morskiego i ryba staje się niewidoczna dla przypływających nad nią rekinów.   

Natomiast strona brzuszna manty jest koloru białego. Drapieżnik, który przepływa pod mantą także może jej nie widzieć. Jasny brzuch stapia się z górną warstwą wody, odbijającą promienie słoneczne. 

W taki sposób ubarwienie manty wpływa na jej bezpieczeństwo.

źródło zdjęcia: wipedia.pl

źródło zdjęcia: www.themercury.com.au

 

LUCJANY KASZMIRSKIE

Ryby te zamieszkują wody od Madagaskaru po Hawaje.  

Są to niewielkie ryby - osiągają długość do 40 cm. 

Natura obdarzyła je jaskrawymi barwami. Na ciele mają niebiesko - złote paski. 

Lucjany przemieszczają się w ławicy. Wszystkie ryby są wówczas zwrócone w tym samym kierunku. Dodatkowo wykonują takie same ruchy. 

Taka zwarta grupa wygląda jak jedno wielkie zwierzę. 

Drapieżnik szybko nie zaatakuje takiego dużego stworzenia.

Lucjany kaszmirskie to kolejne ryby, którym barwa zapewnia poczucie bezpieczeństwa.

Źródło zdjęcia: wikipedia.pl

źródło zdjęcia: archiwum.rp.pl

MĄTWA 

Ten mięczak zamieszkuje Morze Śródziemne, Morze Północne i przybrzeżne wody Oceanu Atlantyckiego.

Mątwy potrafią zmieniać kolor. W ten sposób potrafią ukryć się przed zagrożeniem. Jednocześnie ułatwia im to polowanie. Nie bez powodu mątwy są nazywane kameleonami morza. 

 Młoda mątwa, kamuflująca się na dnie zbiornika, źródło zdjęcia: wikipedia.pl

źródło zdjęcia: www.akwarium.gdynia.pl

MANDARYN WSPANIAŁY

Ta niewielka (długość ciała do 6 cm), kolorowa ryba z rodziny lirowatych zamieszkująca tropikalne laguny Indopacyfiku. Żyje w niewielkich grupach, na głębokości 1-18 m. Żywi się skorupiakami, glonami, wieloszczetami.

Charakterystyczny, pomarańczowo-niebieski wzór na ciele stanowi kamuflaż, ukrywający rybę wśród barwnej rafy koralowej. Jest też ostrzeżeniem, aby inni trzymali się z daleka. 

źródło zdjęcia: wikipedia.pl

Mam nadzieję, że razem z NG Odkrywca przybliżyłam Wam tajemnice ubarwienia morskich stworzeń.

KOLOROWA RYBKA - PRACA PLASTYCZNA

W  sieci znajdziecie dużo pomysłów na wykonanie rybki z użyciem płyty CD. Moja rybka z założenia miała być kolorowa i dwustronna. Otwór w płycie CD pozwala na przeciągnięcie nitki i zawieszenie pracy np. w oknie. 

A oto instrukcja wykonania rybki.

 1. Do wykonania rybki potrzebujemy: kolorowe kartki papieru, płytę CD, klej, nożyczki, ołówek, marker.

2. Kolorowy papier przeznaczony na łuski składamy kilkakrotnie i rysujemy kółka. Nie używałam cyrkla tylko zakrętkę kleju. 

 3. Markerem zaznaczamy miejsce, gdzie zacznie się głowa rybki. Następnie przyklejamy łuski, zaczynając od ogona.

 4. I tak warstwa po warstwie łuski wypełniły naszą rybkę.

 5. Na kartce przeznaczonej na ogon i płetwy odrysowujemy takie oto kształty. Robiłam to bez użycia cyrkla. Największy kształt to ogon, średni - płetwa grzbietowa, najmniejszy - dolna płetwa. 

 6. Wycięte elementy ozdabiamy markerem - rysujemy kreski. Możemy wyciąć cienkie paski z papieru i przykleić je na płetwy. Jeśli wykonujemy dwustronną rybkę,  kreski muszą być narysowane z dwóch stron.

 7. Ogon i płetwy podklejamy pod naszą rybkę.

 8. Tak to wygląda na odwrocie.

 9. Zaczynając od ogona, znowu przyklejamy łuski. Tak powstaje druga strona naszej rybki. 

10. Teraz przyklejamy oko i rysujemy buzię. Robimy to z dwóch stron. Rybka już jest gotowa.

Zrobiłam jeszcze jedną dwustronną rybkę. Jej płetwy ozdobiłam wyciętymi białymi paskami papieru.

A tak prezentują się dwie rybki:

Po przeciągnięciu igły z nitką przez otwór w płycie CD, rybki można powiesić.  

Takie kolorowe rybki mogą być ozdobą pokoju dziecka. W klasie czy sali przedszkolnej mogą zdobić okna.  Prawda, że sympatyczne? :)

Zagadki o tematyce morskiej

Zagadki mogą być doskonałym przerywnikiem podczas zabaw z dziećmi. Mogą posłużyć jako hasła do krzyżówek. Mogą być zapowiedzią tematu lekcji. Możliwości jest wiele. Przedstawiam te, które kojarzą się z morzem.

1. Głos kozy w literę włożę

    A latać będzie nad morzem.   (mewa)

2. Nóg nie ma, więc nie chodzi, ale jest żwawa, szybka.

    Gdzie się porusza? W wodzie. Dlaczego? Bo to....  (rybka)

3. Mówi przysłowie, że cieszę się zdrowiem.  (ryba)

4. Suszy bieliznę,  kołysze krzaki, wydyma żagle, budzi wiatraki.

    Kto to taki?  (wiatr)

5. Bez czego nie popłyną żaglówka, kajak, statek?

    Bez czego byłbyś brudny i zwiądłby każdy kwiatek?  (woda)

6. Podczas pogody błękitem się mieni, a podczas sztormu burzy się i pieni.  (morze)

7. Kto pracuje wtedy, gdy łodzią płynie i oczka ze sznurka moczy w głębinie? (rybak)

8. Nie ma kół, silnika, płóz. Ni to wagon, ni to wóz.

    Ale jedziesz w niej bez lęku, gdy tato ma wiosła w ręku.  (łódka)

9. Morze w złym humorze.   (sztorm)

10. Z wysokiego zwierzęcia dwie sylaby mogą być groźną dla statku podwodną przeszkodą.  (rafa)

11. Chcecie to wierzcie, chcecie nie wierzcie - ale zgadnijcie w jakim to mieście,

      koło i brzeg łączą się tworząc nazwę tego miasta na polskim Pomorzu.   (Kołobrzeg)

12. To jest król jak widać z korony, władca wód słodkich, władca wód słonych.   (Neptun)

13. Proszę zgadnijcie dzieci: łuska się na niej świeci. Patrz jak pod wodą gładką goni za sióstr gromadką.

      Ledwo wiatr trzciny ruszy, listek wodę zaprószy, zwinna, czujna, płochliwa umknie i znów przypływa.

      Jak światełko jest chybka. To nie promyk, to ..... (rybka)

14. Całość to nazwa ryby, z czterech liter złożona. Bez głowy - wóz ciągnie, a patrzy bez ogona.  (okoń)

15. Zbierane na plaży brązowe kamyki. Zdobią pierścionki, broszki oraz naszyjniki.  (bursztyny)

16. Przyłóż ją do ucha, o czym szumi? Posłuchaj.  (muszla)

17. Podczas dnia i nocy oraz przez rok cały drogę wskazuje żeglarzom, swym światłem wysyła sygnały.

      (latarnia morska)

                                                                                 fot. Pinterest