MORSKIE KALENDARIUM - 1- 31 MARCA

1 marca

 

1694 – Angielski dwupokładowy okręt liniowy III-rangi HMS Sussex zatonął w czasie sztormu w pobliżu Gibraltaru wraz z admirałem Whelerem i całą 500-osobową załogą, z wyjątkiem dwóch osób. Ten sam sztorm pochłonął również 5 innych okrętów wojennych Royal Navy i 6 statków handlowych. Na pokładzie Sussexa znajdował się ładunek 10 ton złotych monet wartych milion ówczesnych funtów (obecnie wartych ponad 500 milionów dolarów amerykańskich) przeznaczonych dla księcia Sabaudii Wiktora Amadeusza.

 

1921 – Weszły do służby trałowce redowe: ORP Czajka, ORP Jaskółka, ORP Mewa i ORP Rybitwa.

 

1949 - U wybrzeży Holandii zatonął masowiec SS Katowice.

 

2 marca

 

1900 – W stoczni w Kilonii zwodowano rosyjski krążownik pancernopokładowy Askold.

 

1945 – Niemiecki okręt podwodny U-3519 został zatopiony przez brytyjską minę morską na wysokości Rostocku; zginęło 75 członków załogi, uratowano 3.

 

1946 – Wszedł do służby lotniskowiec USS Kearsarge.

 

3 marca

 

1921 - U południowych wybrzeży Chin rozbił się o skały statek pasażerski SS Hong Moh, w wyniku czego zginęło ponad 1000 osób.

 

1938 – Otwarto port we Władysławowie.

 

4 marca

 

1942 – Wojna na Pacyfiku: na południe od Jawy został zatopiony przez Japończyków australijski eskortowiec HMAS Yarra; zginęło 138 ze 151 członków załogi.

 

1943 - Wojna na Atlantyku: niemiecki okręt podwodny U 172 zatopił brytyjski okręt SS City of Pretoria ze 145 osobami na pokładzie.

 

2001 - Zwodowano lotniskowiec USS Ronald Reagan.

 

5 marca

 

1496 – Król Anglii Henryk VII Tudor wydał włoskiemu żeglarzowi w służbie angielskiej Giovanniemu Caboto patent na odkrywanie nieznanych lądów.

 

1916 - Płynący z Barcelony do Buenos Aires hiszpański liniowiec oceaniczny Príncipe de Asturias zatonął na wysokości brazylijskiego miasta Santos; zginęło 445 spośród 588 osób na pokładzie.

 

1946 - Na kanale La Manche zatonął polski frachtowiec SS Kielce.

 

6 marca

 

1982 – Zwodowano żaglowiec szkoleniowy Marynarki Wojennej ORP Iskra II.

 

1987 – Brytyjski prom pasażersko-samochodowy MS Herald of Free Enterprise zatonął krótko po wypłynięciu z belgijskiego portu Zeebrugge; zginęły 193 osoby.

 

7 marca

 

2009 – W Stoczni Szczecińskiej Nowa zwodowano ostatni statek – kontenerowiec Fesco Vladimir dla armatora rosyjskiego.

 

1941 - Na Atlantyku zaginął bez śladu niemiecki okręt podwodny U-47, który w czasie swej służby w Kriegsmarine zatopił 30 statków handlowych o łącznym tonażu 162 769 BRT i jeden pancernik o wyporności 29 150 ton.

 

1941 - U wybrzeży Islandii został zatopiony przez brytyjskie korwety okręt podwodny U-70; zginęło 20 członków załogi, uratowano 25.

 

1944 - Wszedł do służby japoński lotniskowiec Taihō.

 

8 marca

 

1968 – Na północny zachód od Hawajów zatonął radziecki okręt podwodny o napędzie diesel-elektrycznym K-129, w wyniku czego zginęło 86 członków załogi.

 

1991 – Wszedł do służby okręt transportowo-minowy ORP Poznań.

 

9 marca

 

1454 – urodził się Amerigo Vespucci, włoski kupiec, nawigator, żeglarz (zm. 1512)

 

10 marca

-

11 marca

 

1841 – Z Nowego Jorku w rejs do Liverpoolu wypłynął i następnie zaginął bez śladu brytyjski transatlantyk SS President ze 109 osobami na pokładzie.

 

1930 – Otwarto regularną linię pasażerską z Gdyni do Nowego Jorku.

 

1940 – Bitwa o Atlantyk: brytyjski bombowiec Bristol Blenheim zatopił na Morzu Północnym odbywający próbny rejs niemiecki okręt podwodny U-31, w wyniku czego zginęła cała 48-osobowa załoga i 10 cywilnych specjalistów.

 

12 marca

 

1910 – W stoczni we włoskim Livorno zwodowano grecki krążownik pancerny Georgios Averof.

 

1934 - Torpedowiec Tomozuru zatonął podczas manewrów japońskiej floty, w wyniku czego zginęło 100 spośród 113 marynarzy na pokładzie.

 

1991 – Wszedł do służby zbiornikowiec ORP Bałtyk.

 

13 marca

 

1567 – urodził się Jacob van Heemskerck, holenderski żeglarz, admirał (zm. 1607)

 

1811 – Wojny napoleońskie: zwycięstwo floty brytyjskiej nad francuską w bitwie morskiej koło Lissy.

 

1940 - Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-44 z 47-osobową załogą zatonął na brytyjskim polu minowym na Morzu Północnym.

 

14 marca

 

1899 – Po ponad roku uwięzienia u wybrzeży Antarktydy statek badawczy Belgica został uwolniony przez załogę dzięki wykuciu kanału w lodzie.

 

1915 – I wojna światowa: ścigany od czasu bitwy pod Falklandami 8 grudnia 1914 roku niemiecki krążownik SMS Dresden został przechwycony przez krążowniki brytyjskie i zmuszony do samozatopienia koło chilijskiego archipelagu Juan Fernández.

 

2011 – Załoga indyjskiej fregaty IMS Tabar schwytała 61 somalijskich piratów i uwolniła 13 przetrzymywanych przez nich marynarzy.

 

15 marca

 

1931 – W wyniku eksplozji dynamitu na norweskim statku SS Viking u wybrzeży Nowej Fundlandii zginęło 27 spośród 147 osób na pokładzie.

 

1938 – Wszedł do służby niemiecki statek pasażerski MS Wilhelm Gustloff.

 

1987 – Weszła do służby korweta ORP Kaszub.

 

16 marca

 

1978 - U wybrzeży francuskiej Bretanii zatonął hiszpański tankowiec MT Amoco Cadiz z 223 tys. ton ropy naftowej.

 

1978 - W polskiej stacji badawczej na Wyspie Króla Jerzego uruchomiono latarnię morską „Arctowski”.

 

2008 – U wybrzeży Australii Zachodniej odnaleziono wraki krążowników HMAS Sydney oraz HSK Kormoran, które przed 66 laty zatonęły w wyniku stoczonej bitwy morskiej.

 

17 marca

 

1889 – Trwający od 15 marca cyklon na Samoa spowodował śmierć ponad 340 marynarzy i rybaków oraz nieznaną liczbę mieszkańców wyspy.

 

1899 - Po raz pierwszy wykorzystano łączność radiową do wezwania pomocy w sytuacji zagrożenia na morzu.

 

1927 – Zwodowano australijski ciężki krążownik HMAS Australia.

 

1941 – Bitwa o Atlantyk: Brytyjczycy zatopili niemieckie okręty podwodne U-99 i U-100; zginęło 3 i 38 członków ich załóg.

 

18 marca

 

1915 – Na Morzu Północnym brytyjski HMS Dreadnought jako jedyny pancernik w historii staranował i zatopił okręt podwodny (niemiecki U-29).

 

1915 - Zwycięstwo Turków nad flotą brytyjsko-francuską w bitwie morskiej w Cieśninie Dardanelskiej.

 

1916 – U wybrzeży Albanii zatonął po storpedowaniu przez austro-węgierski okręt podwodny SM U-6 francuski niszczyciel Renaudin; zginęło 47 członków załogi, ocalało 35.

 

1967 – Na kanale La Manche zatonął wypełniony ropą tankowiec Torrey Canyon, co spowodowało katastrofę ekologiczną na wybrzeżach brytyjskim i francuskim.

 

19 marca

 

1687 – Francuski odkrywca René-Robert Cavelier de La Salle został zamordowany na wybrzeżu Teksasu przez zbuntowanych członków wyprawy do delty Missisipi.

 

1918 - Przypadkowa eksplozja bomb głębinowych w czasie rejsu eskortowego u wybrzeża brytyjskiego na niszczycielu USS Manley zabiła dowódcę okrętu i 33 członków załogi.

 

1924 – Japoński krążownik Tatsuta zderzył się podczas manewrów z okrętem podwodnym Nr 43, który zatonął wraz z 45-osobową załogą.

 

1944 - Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-1059 został zatopiony na południowy zachód od Wysp Zielonego Przylądka bombami głębinowymi przez samoloty Grumman Avenger i Wildcat z lotniskowca eskortowego USS Block Island. Zginęło 47 członków załogi, 8 (wśród nich ranny dowódca) zostało wziętych do niewoli.

 

1945 - Wojna na Pacyfiku: 724 marynarzy zginęło, a 265 zostało rannych w wyniku japońskiego ataku bombowego na lotniskowiec USS Franklin.

 

1956 – Podczas sztormu na Zatoce Biskajskiej zatonął polski drobnicowiec MS Stalowa Wola.

 

20 marca

 

1976 – W Stoczni Gdańskiej zwodowano pierwszy zbudowany w Polsce kontenerowiec.

 

1912 - U wybrzeży Australii Zachodniej zatonął w czasie cyklonu statek pasażersko-towarowy SS Koombana ze 138 osobami na pokładzie.

 

1912 - Zwodowano brytyjski krążownik liniowy HMS Queen Mary.

 

 

 

21 marca

 

1901 - Zwodowano RRS Discovery, ostatni drewniany trójmasztowiec zbudowany na Wyspach Brytyjskich.

 

22 marca

 

Kraje nadbałtyckie – Dzień Morza Bałtyckiego (ang. Baltic Day) na mocy Komisji Helsińskiej, jako element Światowego Dnia Wody

 

Międzynarodowe – Światowy Dzień Wody

1906 – Zwodowano niemiecki krążownik pancerny SMS Scharnhorst.

 

1974 – Przedstawiciele 7 państw nadbałtyckich podpisali w Helsinkach konwencję o ochronie środowiska regionu Morza Bałtyckiego.

 

2000 - Statek pasażerski TSS Stefan Batory został przekazany na złom do tureckiej stoczni.

 

23 marca

 

2007 - Irańska marynarka wojenna pojmała 15 brytyjskich marynarzy z fregaty H.M.S. Cornwall patrolującej irackie wody Zatoki Perskiej.

 

24 marca

 

1878 - Korweta HMS Eurydice zatonęła w czasie sztormu u wybrzeży brytyjskiej wyspy Wight. Zginęło ponad 300 marynarzy.

 

1928 – Zwodowano japoński ciężki krążownik Haguro.

 

1989 – Amerykański tankowiec MT Exxon Valdez wpłynął na skały w Zatoce Alaska. Wyciek ropy spowodował katastrofę ekologiczną.

 

25 marca

 

1941 - Niemiecki krążownik pomocniczy HSK Thor zatopił u zachodniego wybrzeża Afryki płynący do Bombaju statek pasażerski SS Britannia, w wyniku czego zginęło 122 członków załogi i 127 pasażerów.

 

26 marca

 

1941 – Kampania śródziemnomorska: włoskie motorówki wybuchowe typu MTM ciężko uszkodziły w Zatoce Suda na Krecie brytyjski krążownik HMS York.

 

1944 – Wojna na Pacyfiku: na północ od Palau po eksplozji własnej torpedy zatonął amerykański okręt podwodny USS Tullibee; zginęło 79 spośród 80 członków załogi.

 

2009 - U wybrzeży Somalii piraci uprowadzili statek Bow Asir z 5 Polakami na pokładzie.

 

27 marca

 

1513 – Juan Ponce de León odkrył Florydę.

 

1521 – Wojna polsko-krzyżacka: statki gdańskie zdobyły na Zalewie Wiślanym statek krzyżacki Kneiphof z 75-osobową załogą i żołnierzami zaciężnymi. W wyniku ataku Kneiphof wpłynął na mieliznę gdzie był ostrzeliwany i w końcu skapitulował. 9 kwietnia został odprowadzony do Gdańska i potraktowany jako zdobycz wojenna.

 

1794 – Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął uchwałę o budowie sześciu okrętów, które miały zostać trzonem tworzonej marynarki wojennej.

 

1900 – Zwodowano francuski krążownik pancerny Montcalm.

 

1943 - Brytyjski lotniskowiec eskortowy HMS Dasher zatonął po wewnętrznej eksplozji u wybrzeży Szkocji, w wyniku czego zginęło 379 spośród 528 członków załogi.

 

1980 - 123 osoby zginęły w wyniku runięcia na Morzu Północnym norweskiej platformy wiertniczej Alexander Kjelland.

 

28 marca

 

1933 – Pod Diksmuide w Belgii rozbił się samolot pasażerski Armstrong Whitworth Argosy II brytyjskich Imperial Airways; zginęło wszystkich 15 osób na pokładzie.

 

1943 – Brytyjski bombowiec zatopił na Morzu Śródziemnym niemiecki okręt podwodny U-77; zginęło 38 spośród 47 członków załogi.

 

29 marca

 

1941 – Kampania śródziemnomorska: zakończyła się bitwa u przylądka Matapan u wybrzeży Grecji; okręty marynarek brytyjskiej i australijskiej odniosły miażdżące zwycięstwo nad włoską Regia Marina.

 

1942 – Wojna na Pacyfiku: zwycięstwem Japończyków zakończyła się bitwa o Sumatrę.

 

30 marca

 

1899 – 105 osób zginęło po zatonięciu brytyjskiego parowca SS Stella u wybrzeży Wysp Normandzkich.

 

1916 - Niemiecki okręt podwodny SM U-33 zatopił na Morzu Czarnym rosyjski statek szpitalny Portugal; zginęło 115 członków załogi i pracowników Czerwonego Krzyża.

 

1957 – Wszedł do służby drugi amerykański atomowy okręt podwodny USS Seawolf.

 

31 marca

 

1866 – Wojna Chile i Peru z Hiszpanią: flota hiszpańska zbombardowała chilijski port Valparaíso.

 

1894 – Brytyjski statek pasażerski RMS Lucania zdobył Błękitną Wstęgę Atlantyku.

 

1909 - W stoczni w Belfaście rozpoczęto budowę Titanica.

 

1992 - Wycofano ze służby ostatni amerykański pancernik USS Missouri.