WARTO WIEDZIEĆ - OCEANY I MORZA

Dzisiejszy post adresowany jest do tych dojrzalszych czytelników bloga. 

Warto wiedzieć więcej i umieć odpowiedzieć na bardzo dociekliwe pytania milusińskich. To, że Ziemia jest niebieską planetą wie chyba każdy. Nie każdy jednak pamięta jaka jest objętość oceanów, jaka jest ich powierzchnia, co to są zlewiska, jakie typy mórz występują na kuli ziemskiej. Ten wpis uporządkuje podstawową wiedzę na temat oceanów i mórz.

WSZECHOCEAN (ocean światowy) - to zwarty obszar wód na powierzchni Ziemi obejmujący wszystkie oceany i połączone z nimi morza. Przyjmuje się, że są cztery oceany:

• Ocean Spokojny - Pacyfik,
• Ocean Atlantycki - Atlantyk,
• Ocean Indyjski,
• Ocean Arktyczny. 

Wszechocean pokrywa 71% powierzchni Ziemi czyli 361,3 mln km².

Największą powierzchnię ma Ocean Spokojny - 178,7 mln km², co stanowi 49,5% powierzchni wszechoceanu.

Kolejny jest Ocean Atlantycki z 91,7 mln km² i 25,4% powierzchni wszechoceanu.

Ocean Indyjski ma 76,2 mln km² i stanowi 21,1% powierzchni wszystkich wód ziemskich.

Ocean Arktyczny to 14,7 mln  km² i 4% powierzchni wszechoceanu.

Wody rozmieszczone są nierównomiernie:

• na półkuli północnej zajmują 60,6% powierzchni,
• na półkuli południowej zajmują 81,6% powierzchni,
• na półkuli wschodniej - 63,6%,
• na półkuli zachodniej - 81,4% . 

Oceany magazynują 1,34 mld km³  wód, z czego najwięcej Ocean Spokojny (53%), następnie Atlantycki (24,7%), Indyjski (21%), Arktyczny (1,3%).

ZLEWISKA OCEANÓW to obszar, z którego wody wody powierzchniowe spływają do danego oceanu. Dla Oceanu Atlantyckiego to 34%powierzchni Ziemi, Spokojnego - 16,7 %, Indyjskiego - 14%, Arktycznego - 15%.

Pozostała część lądów to obszary bezodpływowe - tereny z których wody nie odpływają do wszechoceanu, lecz kończą swój bieg w bezodpływowych jeziorach lub wysychają (20,3%).

MORZE to część wszechoceanu oddzielona od jego pozostałych części brzegami kontynentu, wyspami lub wzniesieniem dna, mająca z nim wspólny poziom wody i swobodną wymianę wód (np. przez cieśniny).  W myśl tej definicji morza Kaspijskie i Martwe są jeziorami. Ze względu na sposób położenia i kontaktu z oceanem morza dzieli się na:

• przybrzeżne,
• otwarte,
• międzywyspowe,
• śródlądowe,
• śródziemne międzykontynentalne.

TYPY MÓRZ

1. Morze przybrzeżne - oddzielone od oceanu archipelagami wysp lub półwyspami, np. Beringa, Japońskie, Południowochińskie, Andamańskie. Na mapie Morze Ochockie.

2. Morze otwarte - szeroko połączone z oceanem, może być oddzielone podmorskim progiem, np. Arabskie, Północne. Na mapie Morze Arabskie.

3. Morze międzywyspowe - położone wśród wysp archipelagu, np. Sulu, Jawajskie, Moluckie.

Na mapie Morze Celebes, Morze Sulu, Morze Jawajskie.

4. Morze śródlądowe - położone w obrębie jednego kontynentu, jego wody mają utrudniony kontakt z oceanem przez wąskie i płytkie cieśniny, np. Bałtyckie, Białe. Na mapie nasz Bałtyk.

5. Morze śródziemne międzykontynentalne - położone między kontynentami , wyraźnie oddzielone od oceanów, łączące się z nimi wąskimi cieśninami, np. Śródziemne, Karaibskie, Czarne, Czerwone. Na mapie Morze Śródziemne.

W skład wszechoceanu wchodzą również:

• zatoki (zalewy, laguny) - są to części morza lub oceanu z trzech stron otoczone lądem,

• cieśniny - zwężenia obszaru wodnego, łączące dwa akweny a rozdzielające ląd.   

Mam nadzieję, że zainteresował Was dzisiejszy post. Zapraszam na kolejny :)